Jaargang 124 (2024) – Aflevering 1
Artikelen
Koenraad Vandenbussche
Montfrant van Rokegem en het kasteel Ter Heyde in Vladslo op het einde van de vijftiende eeuw
De Oudenaardse patriciërsfamilie van Rokegem was verwant aan de heren van Ter Heyde in Vladslo. Dit werd verworven via een huwelijk met een lid van de familie van Esen, waarna de erfenis in handen van de geslachten van Gavere en Blondeel terecht kwamen. Het kasteel speelde nog een rol in de burgeroorlog in Vlaanderen ca. 1490. Daarbij werd Montfrant van Rokegem, een bastaardzoon uit het geslacht, verbannen uit het graafschap. Afstammelingen bleven in Vladslo actief.
Peter De Baets
Portretten van een regulier kanunnik uit de Veurnse Sint-Niklaasabdij
Een portret dat onlangs geveild werd te Parijs, stelt de Veurnse norbertijnenkanunnik Joannes Mannaert, pastoor van Nieuwpoort (1616-1633), voor. De toeschrijving van dit portret wordt bevestigd en gelinkt aan een ander portret, thans in het Brugse Grootseminarie.
Jean Luc Meulemeester
Een modieuze paramentententoonstelling in Utrecht
Een tentoonstelling in Utrecht, gewijd aan religieus textiel, vormt de aanleiding om in te gaan op stijl en mode van deze paramenten. Daarbij wordt gefocust op het portret van priester van Wymelbeke op zijn sterfbed (1755-1840) uit Brugge, thans in het Brugse Grootseminarie.
Een van de militaire treffens uit de Tiendaagse Veldtocht van 1831 vond plaats op de grens van Knokke, Westkapelle en Nederland. Een anoniem ooggetuigenverslag belicht onder meer de rol van de inwoners en de pastoor van Westkapelle.
Lieven Denewet
West-Vlaamse molens en molenaars in 2022-2023
Overzicht van het wel en wee van de West-Vlaamse molens en molenaars in 2022 en 2023. Daarbij worden zowel individuele molens belicht, als de algemene problematiek rond bescherming, beheer e.d.m.
Brecht Fevery
Beenhouwerstaal uit de poederpapiertjes van Karel De Wolf
De Brugse apotheker en volkskundige Karel De Wolf noteerde in de jaren 1940 vaktaal over slachters en beenhouwers. Een selectie wordt gepubliceerd, amen met aanwijzingen voor de uitspraak.
Filips Benoit
Het familiale netwerk van de familie Callewaert. Sociale mobiliteit vanuit de Kortrijkse regio in de vijftiende en zestiende eeuw
De familie Callewaert uit het Kortrijkse (vooral Dottenijs) wordt genealogisch ontleed vanaf ca. 1400 tot ca. 1600. Op die manier komt o.m. de familierelatie tot het Antwerpse koopliedengeslacht della Faille in beeld, maar de familie speelde vooral lokaal een belangrijke rol in Zuid-West-Vlaanderen.
Johan R. Boelaert
Joris Fisco, geneesheer en weldoener (1777-1813)
Geboren te Leuven uit een van afkomst Italiaans geslacht, werd Joris Fisco dokter in Ruiselede en daarna Eeklo, om uiteindelijk in Brugge te belanden. Aan de Blindekenskapel schonk hij in 1812 een stenen reliëf met een Calvarie.
François Broussais (1772-1838) was een Franse medicus, met omstreden ideeën. Als casus nam hij de ziekte – en genezing volgens zijn aanwijzingen – op van Pieter Behaeghel uit Torhout.
Frans Debrabandere
‘k En gesmake ’t verschil niet. Het voorvoegsel ge- niet alleen deel van het voltooid deelwoord
Taalkundige studie, waarin een reeks perfectieve ‘ge-‘woorden aan bod komen. Veel van deze woorden uit het Middelnederlands bestaan vandaag nog zonder die ‘ge-‘ (bv. binden i.p.v. ghebinden).
Mengelmaren
Humanisme in de Franse Nederlanden (Alexander Soetaert) 114. – Brugse steun voor de slachtoffers van de watersnoodramp in de winter van 1928-1929 (Jan D’hondt) 115-116. – Engelse katholieken en hun klooster in de zeventiende en achttiende eeuw (Alexander Soetaert) 117-119. – Brugse boekhandel Clouwet, 1728 (LV) 119. – Een opstoot van mentagra in Wingene (1844) (Koendraad Vandenbussche) 120. – Toneelspel en belachelicke exercitie (1774) (Koenraad Vandenbussche) 120-121. – Liber amicorum Heidi Deneweth (Ludo Vandamme) 121.
Beantwoorde vragen
Zeicht (Frans Debrabandere) 113, (KV) 115. – Rude beesten (Laurent Inghelbrecht) 119. – Maerlantfragment (Noël Geirnaert) 119. – Otto Grootduyme van Diksmuide (Koenraad Vandenbussche) 122.
Boekbesprekingen
Laurence Baudoux-Rousseau & Charles Giry-Deloison (red.), L’humanisme dans les anciens Pays-Bas (Alexander Soetaert) 114. – Liesbeth Corens, Confessional Mobility and English Catholics in Counter-Reformation Europe (Alexander Soetaert) 117-119. – James E. Kelly, English Convents in Catholic Europe (Alexander Soetaert) 117-119. -Matthijs Degraeve, Ward Leloup en Wouter Ryckbosch, Vastgoed laat je nooit los: liber amicorum Heidi Deneweth (Ludo Vandamme) 121.
Kleine verscheidenheden uit Vlaamse bronnen
Doorsteek. – Fusteinier. – Te gode gaen. – Hiberneren. – Hocquetoen. – Kleine pokken. – Laadfles. (Peter De Baets en Jan Van Acker) 123-124
Vraagwinkel
Pierke Pacxstraet. – Klokgieter Messelijn. – Brugse historieschilders. – De bibliotheek van bisschop Matthias Lambrecht. – Beeldhouwer Jan Aerts. – Jan Diercoopstraat in Brugge. – Odewye als meisjesnaam. – Fraude bij het vrijkopen van christelijke gevangenen. – Convent “Ter Lelye”. – Harro Harrin gin Brugge. – Justus Junius in Kings Lynn. – Steendrukker Louis Doornaert. – L.N. uit Beselare?