Jaargang 119 (2019) – Aflevering 3
Artikelen
Jos Monballyu
De roofmoord in de Lettenburg in Oostkerke in 1795: een typisch voorbeeld van bendecriminaliteit in de Westhoek
Proces van een diefstal met slachtoffers, gevoerd volgens de toen nieuwe Franse strafprocesregels. De bende was geen vaste groep, maar bestond uit occasioneel samengeroepen leden uit een netwerk.
Brecht Demasure
‘De gyproc van 1919’. Het ambacht van het lattenklieven nieuw leven ingeblazen (2)
Het lattenklieven werd tijdens het laatste kwart van de 19de eeuw en de eerste helft van de 20ste eeuw uitgeoefend. Het tweede deel legt de nadruk op de technische aspecten en de socio-economische positie van de lattenklieverij. Met aandacht voor het gebruik vandaag bij restauraties, maar ook als kunstvorm.
Frank Judo
Jean-Jacques Lambins Moord van enige schepenen (1831): een vat met een dubbele bodem?
De studie van de Ieperse stadsarchivaris over de schepenenmoord in 1303 lijkt een echo te zijn van hoe hij de omwenteling van 1830, de plunderingen en de lakse houding van het stadsbestuur zag: een “pseudo-pastiche” vanuit orangistisch geïnspireerde kritiek.
Jan Van Acker
De pastoor en proost van Houtem
In de 17de-18de eeuw voerden de pastoors van Houtem de titel van ‘proost’. Dit was niet meer dan een eretitel voor de hofmeester ter plaatse, die niet de klassieke betekenis van een abdijfunctie had. Een overzicht van de parochievorming en de middeleeuwse pastoors met de rol van de Veurnse Sint-Niklaasabdij maakt dit duidelijk.
Lucien Van Acker
Opnieuw iets over ludieke kerkrekeningen
Ludieke kerkrekeningen uit Mannekensvere, Varsenare, Petegem, Ardooie, Stuivekenskerke en Ramskapelle (bij Nieuwpoort).
Luc Devliegher
Willem van Rubroek ter ere
Over de reden van een verbroedering tussen het Frans-Vlaamse Rubroek en de stad Bulgan in Mongolië.
Frans Debrabandere
De emmer in West-Vlaanderen, 340-342
Over seule, eemer, aker, puzze, ketel en marmite als West-Vlaamse woorden voor een emmer.
Brend Vantournhout
Ignatius van Remoortele, hoofdman van Zandvoorde in de 18de eeuw
Schets van de boer en de hofstede, onder meer op basis van de boedelbeschrijving na het overlijden van van Remoortele in 1779.
Karel Platteau
Schrijven en wrijven in vroegere tijden
Nog over de uitdrukking ‘schrijven en wrijven” als gezegde dat weergeeft hoezeer men zich inspant om een doel te bereiken.
Erik Muls
De vergadering van het bestuur van de Berg van Charitate in Brugge (1786), een voogdenportret van Pieter Goddyn
Bespreking van een groepsportret, met situering van de instelling, van de afgebeelde voogden en de leenbankhouder. Het portret toont de voogden Karel Pieter Lauwereys de Roosendaele, Jan Bernaert van Zuylen van Nyevelt en Jan Baptist de Gheldere met leenbankhouder Guido Danckaert.
Mengelmaren
Brugse zilversmid aan het werk in Tielt (L.V.A.) 310. – Colofon Pieter de Clerck & Pauwels van Vardebeke (1559) 315. – Doodslag en asiel in de abdij van St.-Andries (1545) (Koenraad Vandenbussche) 370. – Apotheker J.B. Sobry (LV) 370-371. – Perceelsgrenzen te Brugge in de 16de eeuw (Peter De Baets) 371-372. – Schrijven en wrijven (Peter De Baets, Guido Rappé en Marc Carlier) 372-374. – Opflakkering van pest in Aardenburg (1546) (Koenraad Vandenbussche) 374-375. – De pest in Leffinge (1548) (Koenraad Vandenbussche) 375. – Brief van een Vlaamse missionaris naar het thuisfront (1939) (Koen Rotsaert) 375-376. – Schuttersgilden in de 16de eeuw (Koenraad Vandenbussche) 376-377. – Sint-Kruis en de Atlas Frans kadaster (B.) 377-378. – Dreigend graantekort in het Noorden van het Vrije (1546) (Koenraad Vandenbussche) 378-379. – Pieter de Bruijne (1746-1850) uit Sint-Anna ter Muiden (B.) 379. – Zelfstandige vrouwen (B.) 380. – Waar blijven de West-Vlamingen (L.V.A.) 380.
Beantwoorde vragen
Institut Saint Antoine (F.D.) 288. – Halsbergmakers en andere ambachtslui (Frans Debrabandere) 339.
Boekbesprekingen
Werkgroep Geschiedenis Sint-Kruis, Sint-Kruis, een landelijk dorp in de jaren 1800 (B.) 377-378. – Willy Dezutter, ‘Pieter de Bruijne (1764-1850), landbouwer-burgmeester en vrijmetselaar uit Sint-Anna ter Muiden’, in: Tijd-Schrift, 2019, 2, 8-18 (B.) 379. – Jelle Haemers e.a., Wijvenwereld: vrouwen in de middeleeuwse stad (B.) 379-380. – Nationaal Biografisch Woordenboek (L.V.A.) 380.
Kleine verscheidenheden uit Vlaamse bronnen
Vischschap. – Vleesdag en visdag. – Vleesvastenavond. – Batterie. – Onderlat. (Peter De Baets en Jan Van Acker), 381-382
Vraagwinkel
De zondagsmis vereffenen. – Munten en penningen van Visart de Bocarmé. – Het einde of opsluit van de dorpskermis. – Berthelemy Trostin. – Rokersclubs. – Pikken en snijden van haver en rogge. – Wilhelmieten van Noordpene. – Kustwacht tegen cholera. – Verzworen maandagen na Pasen en Sinksen. – Lokale maten en gewichten. – Aanbesteding en uitbesteding van behoeftige armen, 383-384