Jaargang 117 (2017) – Aflevering 1

Artikelen

Frans Debrabandere

Zaâlrugde ’t dak van de schure. Een verdwijnend West-Vlaams voorvoegsel

5-10

Een artikel over het Kustgermaanse suffix -de en -te. Het voorbeeld zaâlrugde uit de titel komt uit het gedicht Terug van Guido Gezelle.

Marc Carlier en Willy Dezutter

Nieuwe gegevens uit het tragische leven van lithograaf Willem Jozef Vertommen (1815-1863)

11-33

Dit artikel behandelt de vriendschap van Vertommen met Theodoor Van Ryswyck tijdens zijn Antwerpse periode. Toen hij in 1846 naar Brugge verhuisde, werkte hij samen met lithograaf Bartholomeus Febronius. Hij trouwde er in 1849 met Francisca Baete. Het huwelijk hield geen stand. Het leven van Willem Vertommen eindigde in de bedelaarskolonie van Ter Kameren op 1 oktober 1863.

Lucien Van Acker

Jerome Nipho jr. (1632-1688) een West-Vlaming aan het Engelse Hof

34-43

Jerome of Jeronimo jr. Nipho uit Ardooie trad in dienst van de Stuarts, de latere koningen Charles II en James II tijdens hun verblijf in ballingschap in de Zuidelijke Nederlanden. In 1660 reisde hij mee met Charles toen die koning van Engeland werd. Hij was er actief als diplomaat en spion. Zijn testament wordt ontleed.

Johan Deckers

Pieter Lambiot (1649-1728) en de chirurgijnsgilde in Brugge

44-63

Via Lambiot wordt ingegaan op de Brugse chirurgijnswereld en de gilde van de HH. Cosmas en Damianus in Brugge. Pieter Lambiot publiceerde een medisch werkje met aandacht voor spijsvertering en bloedsomloop. In dit artikel wordt ook uitgebreid stilgestaan bij de chirurgijnsgilde van Brugge en bij de opleiding tot chirurgijn in de 17de eeuw.

Lori Van Biervliet

Heeft Joseph Odevaere een portret van Polidori geschilderd?

64-76

De stelling wordt ontkracht dat Joseph Odevaere in 1814 een portret zou hebben geschilderd van de Engelse dokter en griezelromanauteur John Polidori. De auteur was immers pas voor het eerst in Brugge in april 1816 en passeerde er toen alleen in een koets zonder halt te houden. Bovendien lijkt het portret dat Odevaere in 1814 maakte helemaal niet op een goed gedocumenteerde afbeelding van Polidori van de hand van F. Gainsford uit 1816.

Jan Vandemoortele

Wie was de opdrachtgever voor Michelangelo’s Madonna met Kind?

78-88

De auteur gaat in tegen de bewering dat de beroemde Madonna met Kind uit de Brugse Onze-Lieve-Vrouwkerk gemaakt werd in opdracht van kardinaal Piccolomini van Siena. Zelf denkt hij dat twee Brugse lakenhandelaaars, de broers Alexander en Jan Moeskroen, de bestelling plaatsten, al zijn ook daarvoor geen staalharde bewijzen te leveren.

Wilfried Pauwels

Désiré Napoleon Bril (1810-1856), burgemeester van Veurne

89-96

Een overzicht van de gebeurtenissen in Veurne toen de gematigd liberale burgemeester Désiré Bril er van 1848 tot zijn overlijden in 1856 het bewind voerde.

Andries Van den Abeele

De godshuizen Ondermarck in Brugge

97-103

Isabelle (+ 1719) en Catharina (+ 1729) Ondermarck richtten vijf huisjes om de hoek van de Langestraat in de onmiddellijke omgeving van het predikherenklooster. Ze werden bestemd voor vijf arme regelsusters, leden van de derde orde van de H. Dominicus. Ze werden gesloopt in het begin van de 20ste eeuw.

Peter De Baets

Over Italianen en Savoyards in de 18de en 19de eeuw (3)

104-109

Artikelenreeks waarin de auteur nagaat welke beroepsgroepen van migranten uit Italië en Savoye in onze streken actief waren in de 18de en 19de eeuw. Dit keer betreft het confiseurs uit de kantons Ticino en Graubunden, chocolatiers uit Ticino en Piëmont, prentenhandelaars uit Pieve Tesino en vogelkooimakers uit Como.

Mengelmaren

Een geval van vermeende tovenarij in het Brugse Vrije (1520) (Koenraad Vandenbussche) 10. – Werk van Georgius Cassander (Alfons Dewitte) 96. – Wat was een ersele en een eichde (Luc Goeminne) 110. – Het versje “De Garre van Cornee” (Willy Dezutter) 111. – Zelfmoorden van Elisabeth de Vulder en Clara Venant in Ieper, 1465-1466 (Rik Opsommer) 114. – De Lieve en haar bermen, een vergeten landschap (en laat ons dat zo houden) (Guido Rappé) 116-118. – Taxidermie en Jules Pringiers (Ludo Vandamme) 119-120. – Pest en moord in Klemskerke (1522-1523) (Koenraad Vandenbussche) 120-121. – Ipse Blankenbergs (W.B.) 122-124.

Beantwoorde vragen

Be(r)stebeier en be(r)stebeze (Frans Debrabandere) 112-113. – Verpachting van kerkstoelen (L.V.A.) 114-115. – Wittebroodsweken (Guido Rappé) 115. – Raphaël Coots (1635-1700) (Brend Vantournhout) 121.

Boekbesprekingen

A . Andries, R. Debbaut, C. Terryn (e.a), De Lieve: tscoenste juweel dat de stede heft (Guido Rappé) 116-118. – J. Lemaitre, Wonders are collectible: taxidermie verstilde schoonheid (Ludo Vandamme) 119-120.

Kleine verscheidenheden uit Vlaamse bronnen

Verderding. – Vletten. – Vloog (klein bos). – Vloog (duivenhok). – Tongschraper. (Peter De Baets en Jan Van Acker), 125-126

Vraagwinkel

Strafbedevaart naar Lissabon. – Studentengenootschap Flandria. – Petrus Jacobus Derdaele. – “Boigneberg”. – Ieper en Ieperen. – Archieven van dorpskommandanturen. – Crypte in de kerk van Haringe. – Pastoor Bonnevalle en zijn bibliotheek. – Grote sterfte in de jaren 1694-1696. – De ouderwetse kapmantel. – Christophorus Sanctotitius, 127-128