Middeleeuwse zegelmatrijzen als sierstempel van boekbanden: uitzonderlijk of een algemeen verschijnsel?

Vraagwinkel 2024-2

Middeleeuwse ambachten, gilden en confrérieën hadden meestal een eigen zegel als symbool van hun identiteit en als teken van hun rechtspersoonlijkheid. Ze gebruikten hun zegel voor het bezegelen van oorkonden. De wassen zegels werden vervaardigd door een metalen zegelmatrijs in de hete was te drukken. Veel van die matrijzen zijn bewaard, andere zijn verloren.

In de 18de eeuw in Brugge kregen sommige matrijzen blijkbaar een andere functie: ze werden gebruikt als siermotief voor de boekbanden van ambachten en gilden. Voorbeelden zijn gekend van het Brugse visverkopersambacht en de gilde van Onze-Lieve-Vrouw van de Droge Boom. Hierbij als illustratie het voorbeeld van het visverkopersambacht (Brugge, Rijksarchief, Ambachten, nr. 467). Was deze vorm van hergebruik algemeen of uitzonderlijk? Met andere woorden zijn er nog veel dergelijke boekbanden met stempeling van middeleeuwse zegelmatrijzen bekend? (Noël Geirnaert)